دستیابی به تکنولوژی پرتاب موشک از هواپیما بحث جدیدی نه در عالم رسانه و نه در صنایع نظامی نیست ولی آنگاه که پرتابه مورد نظر را موشکی با خاصیت های پرواز بالستیک در نظر بگیریم، باید بگوییم که با پدیده ای جدید و قدرتی کم نظیر در میان نیروهای مسلح دنیا رو به رو هستیم. در جهان امروز و با توجه به توسعه بیش از پیش سامانه های دفاع هوایی، کشورهای مختلف به دنبال توسعه راه های گوناگون برای دور زدن این سیستم های دفاعی و رسیدن به هدف بوده اند. در این میان در دوره جنگ سرد برخی طرح ها برای امکان سنجی پرتاب موشک های بالستیک از هواپیما ارائه شده که در نهایت هیچگاه عملیاتی نشدند.

در عصر فعلی نیز ارتش و صنایع نظامی کشور چین تلاش هایی را برای مجهز کردن بمب افکن های اچ ۶ خود به موشک های بالستیک با قابلیت ضد کشتی کرده که به نظر تا حدی موفقیت آمیز بوده و روسها نیز توسعه پرتاب های بالستیک از جنگنده های میگ ۳۱ را شدیدا دنبال می کنند. اما در این میان بحث مجهز کردن جنگنده ها به راکت های خاص و بعضا هدایت شونده زمین به زمین از جمله راه حل های خاص و نادری است که به نظر می رسد صحنه جدید نوآوری برای صنایع نظامی جمهوری اسلامی ایران باشد.

اسراییلی ها و سرمایه گذاری روی راکت های Rampage

تابستان سال ۲۰۱۸ میلادی بود که شرکت صنایع نظامی رژیم صهیونیستی موسوم به IMI از طرح جدیدی خود رونمایی کرد که در آن راکت های توپخانه ای سری EXTRA توسط جنگنده های اف ۱۶ حمل و پرتاب می شدند. این راکت های توپخانه ای به شکل موشک های بالستیک عمل کرده و به صورت منحنی و با سرعت بسیار بالاتری نسبت به بسیاری از موشک های کروز به سمت هدف پرواز می کنند. زمانی که این پرتابه ها در ارتفاع بالا و با سرعت زیاد از یک جنگنده شلیک شوند انرژی حاصل پرتاب از ارتفاع و سرعت جنگنده در حال پرواز که راکت مورد نظر را حمل می کند سرعت و برد بیشتری را به پرتاب مورد نظر خواهد داد.

به همین دلایل، در زمان برخورد انرژی وارد شده به هدف نیز بیشتر خواهد بود و قدرت تخریب این راکت یا موشک نیز افزایش چشمگیری پیدا خواهد کرد؛ مضاف بر اینکه سرعت رسیدن به هدف نیز بیشتر خواهد شد.

راکت هوا پرتاب Rampage در حال پرتاب از اف ۱۶ اسراییلی

برخی از گزارش ها در سال ۲۰۱۹ میلادی حاکی از این بود که صهیونیست ها از این راکت در یکی از حملات هوایی به سوریه نیز بهره بردند و در همین سال نیز تولید انبوه این سامانه برای نیروی هوایی رژیم صهیونیستی آغاز شده است.

تحلیلگران نظامی بعد از رونمایی از این سلاح توسط صهیونیست ها، به سرعت به سراغ ماموریت هایی رفتند که می توان برای این نوع سلاح جدید در دنیا تعریف کرد. با توجه به استفاده از سیستم های هدایت ترکیبی و دقت بالای این نوع از تسلیحات می توان از آنها به عنوان نوعی از سلاح های دقیق زن اما با قابلیت قدرت تخریب و سرعت و برد بیشتر استفاده کرد. در عین حال در مقایسه موضوع تولید انبوه، میتوان گفت قیمت آن ها نسبت به موشک های کروز حمله به اهداف زمینی نیز ارزان تر بوده و در عین حال پروسه تولید آنها نیز ساده تر است.

وزن این راکت ها حدود ۵۷۰ کیلوگرم، طول آنها در حدود ۴.۷ متر و سیستم هدایت آنها نیز ترکیبی از هدایت اینرسیایی و جی پی اس است. درباره برد این سامانه صحبت خاصی مطرح نشده و عدد دقیقی اعلام نگردیده اما برخی منابع اعتقاد دارند با توجه به برد ۱۵۰ کیلومتری همین راکت ها در سامانه زمین پرتاب EXTRA، با توجه به بحث پرتاب از ارتفاع و سرعت بالا شاید بتوان بردی ۲۰۰ کیلومتر و بیشتر را نیز با این مهمات جدید محقق کرد.

شاهکار موشکی جدید سپاه پاسداران با یک ترکیب ابتکاری

اما طی روزهای اخیر کلیپی توسط نیروی هوافضای سپاه منتشر شده که بر اساس تصاویر مندرج در آن، مشخص است که بمب افکن های مافوق صوت سوخو ۲۲ نیروی هوافضای سپاه هم به سلاحی مجهز شده اند که می تواند راکت (موشک زمین به زمین) ایرانی را شلیک کند که اتفاقا سلاح مورد استفاده در این پروژه، نامی آشنا برای اشغالگران قدس در سالهای اخیر است. این بار نیروی هوافضای سپاه از راکت های سری فجر برای این طرح جدید بهره برده که با توجه به برآوردهای صورت گرفته از روی تصاویر، می توان آن را از کلاس راکت های سری فجر ۴CL معرفی کرد.

راکت های سری فجر خصوصا در مدل های ۳ و ۵ از جمله اولین سلاح های راکتی برای رسته توپخانه بودند که در حجم انبوه در داخل کشور پس از پایان دفاع مقدس تولید شده و در سالهای اخیر نیز مدل های هدایت شونده آنها نیز توسعه یافته است. این سلاح در حجم قابل توجهی در اختیار گروه های مقاومت در منطقه قرار گرفته و در جریان درگیری ها با گروه تروریستی داعش و رژیم صهیونیستی نیز به کار رفته و نتایج درخشان و چشمگیری به همراه داشته است. راکت های فجر ۵ سلاحی بودند که برای اولین بار مقاومت در غزه را قادر کرد تا بتواند تل آویو را نیز هدف قرار دهد.

سوخو ۲۲ نیز پرنده ای از دوران شوروی سابق است که در زمان ۸ سال رژیم بعث عراق در تعداد بالایی خریداری شده و علیه کشور ما نیز مورد استفاده قرار گرفت. در زمان اشغال کویت توسط عراق و عملیات طوفان صحرا ضد رژیم بعث، تعدادی از جنگنده های عراقی از جمله سوخو ۲۲ ها به ایران پناهنده شدند و بعد از چندین سال غیر عملیاتی بودن در نهایت توسط کارشناسان هوافضای سپاه عملیاتی و با طیف جدیدی از تسلیحات و امکانات وارد خدمت شدند.

راکت فجر و بمب هوا پرتاب سقوط آزاد در حال پرتاب از سوخو ۲۲ سپاه

راکت فجر بعد از رها شدن از سوخو ۲۲ از نمای بالا

راکت فجر مدل ۴CL

با نگاهی به بخش جلوی راکت پرتاب شده از هواپیمای سوخو ۲۲ مورد نظر، امکان اینکه دقیقا مشخص شود این سلاح از هدایت اپتیکی برخوردار است یا نه، مشخص نیست ولی به نظر می رسد بالک های موجود در انتهای بخش سر جنگی این مسئله را مشخص می کنند که راکت مورد نظر از سیستم هدایت اینرسیایی داخلی بهره خواهد بود. باید توجه داشت که در سالهای اخیر و با دست پیدا کردن صنایع دفاعی کشور به بحث ژیرسکوپ های فیبرنوری و البته انواعی از هدایت های ماهواره ای و ترکیب این دو ویژگی، بسیاری از راکت های توپخانه ای و موشک های بالستیک کوتاه برد ما توانسته اند به دقت فوق العاده بالایی دست پیدا کرده و به معنای واقعی به نقطه زنی یک موشک دقیق برسند.

درباره راکت های فجر ۴، اطلاعات زیادی در دسترس نیست اما کالیبر آنها را با توجه به ظاهر و مقایسه با دیگر اعضای این خانواده می توان در همان کلاس ۳۳۳ میلی متری برآورد کرد. از نظر بحث هدایت نیز با توجه به ظاهر بخش سرجنگی در راکت مورد استفاده احتمالا با ترکیبی از هدایت اینرسیایی و ماهواره ای رو به رو هستیم. همچنین در بحث برد با توجه به نگاهی به مدل های قبلی این سری می توان بردی بین ۸۰ تا ۱۰۰ کیلومتر را برای مدل زمین پرتاب این خانواده در نظر گرفت. حال در زمان پرتاب از یک هواپیما و بسته به شرایطی مثل ارتفاع و سرعت پرنده حامل در زمان پرتاب می توان این برد را و در عین حال شتاب راکت را افزایش داد.

با این اوصاف، رسیدن به برد بیش از ۱۰۰ کیلومتر، سوخو ۲۲ سپاه به عنوان حامل اصلی این سلاح را از برد بخش زیادی از سیستم های دفاع هوایی شناخته شده در جهان خارج می کند. قطعا در ادامه این روند مهم و با تغییر سر جنگی و استفاده از مدل های آشیانه یاب راداری و اپتیکی مثل موشک های سری هرمز و خلیج فارس می توان این راکت های فجر را به صورت تخصصی در نقش ضد رادار و ضد کشتی نیز مورد استفاده قرار داد که یک افزایش قدرت آتش سنگین برای ناوگان سوخو ۲۲ سپاه محسوب می شود.

البته در تصاویر مربوط به این آزمایش، شاهد پرتاب یک بمب سقوط آزاد نیز در کنار راکت مورد نظر هستیم که شاید برای برخی مخاطبین سوال برانگیز باشد. این بمب های تمرینی با توجه به آزمایش شده بودن و مشخص بودن اطلاعات مربوط به آنها در بحث سرعت در هنگام سقوط، به کارشناسان کمک می کنند که بتوانند رفتار راکت بعد از سقوط را با نسبت بندی بین دو جسم رها شده بهتر محاسبه کنند که گفته می شود فرآیندی مرسوم در بسیاری از نیروهای مسلح دنیا و صنایع نظامی جهان است.

دقت اصابت در کلیپ منتشره به خوبی قابل مشاهده است

فراموش نکنیم در سلاح های موجود ضد کشتی هوا پرتاب در کشور ما، رسما موشک کروز مافوق صوت وجود ندارد و حالا با اضافه شدن این سلاح به سازمان رزم نیروی هوا فضای سپاه در قالب نمونه هواپرتاب، می توان علنا اعلام کرد که تسلیحات مافوق صوت هواپرتاب نیز به زرادخانه هوافضای سپاه افزوده شده است. طبق آنچه در مصاحبه ها و اطلاعات سالهای گذشته بیان شده، سرعت نهایی راکت های سری فجر در حالت زمین پرتاب در حدود ۱۱۰۰ متر بر ثانیه است که چیزی در حدود ۳.۲ ماخ محاسبه می شود. مشخصا در زمان پرتاب از یک پرنده همچون سوخو ۲۲، موشک با افزایش سرعت رو به رو بوده و می توان رسیدن سرعت به حدود ۴ ماخ را به راحتی برای این راکت (موشک) در وضعیت هوا پرتاب تخمین زد.

بر این اساس، اکنون این سلاح جدید با توسعه بیشتر در نقش های متنوع و خاص، می تواند بسیاری از نیازهای نیروهای مسلح کشورمان را برای ماموریت های مختلف تامین کرده و قدرت آتش بیشتری را برای ناوگان هوایی سپاه تامین کند. با توجه به اینکه برآورد می شود هر سوخو ۲۲ بتواند تا ۲ موشک فجر را با خود حمل کند، ناوگان عملیاتی موجود می توانند هرنوع سامانه پدافندی در منطقه همچون پاتریوت های نسل جدید و هر مرکز مهم را بدون آنکه در تیررس سامانه ها قرار بگیرند، نابود کند.

خانواده هواپیماهای سوخو با بهسازی ‌های مختلف از جمله هماهنگی با پهپادها برای نشانه‌گیری هدف و انتقال اطلاعات به آن (که در رزمایش پیامبر اعظم(ص) اعلام شد) و نیز تجهیز به تسلیحات جدید مانند موشک های متنوع، اکنون به قابلیت‌های عملیاتی خاصی دست یافته و می توانند ماموریت‌ های مهم و سرنوشت سازی را بر عهده بگیرند. روند ارتقاء و بهینه سازی سلاح ‌های هواپایه در کشور نیز با درک صحیح نیاز به توسعه بیشتر چنین سامانه‌ هایی در چند سال اخیر، سرعت بیشتری گرفته و با مشارکت بخش‌های خودکفایی وزارت دفاع، نهاجا و نیروی هوافضای سپاه از کیفیت بالاتری هم برخوردار شده است.[مشرق]